Bệnh Rối Loạn Cương Dương Erectile Dysfunction: Tổng Quan Chi Tiết Theo Y Học
1. Định Nghĩa
- Rối loạn cương dương (RLCD) Erectile Dysfunction, còn gọi là bất lực, là tình trạng không thể đạt được hoặc duy trì sự cương cứng đủ để thỏa mãn hoạt động tình dục. Theo Hiệp hội Tiết niệu Hoa Kỳ (AUA), RLCD được chẩn đoán khi triệu chứng kéo dài ≥3 tháng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Xem thêm máy xung kích điều trị rối loạn cương dương ED1000
Xem thêm máy xung kích điều trị rối loạn cương dương E300
2. Dịch Tễ Học
-
- Tỷ lệ mắc: Khoảng 52% nam giới 40–70 tuổi mắc RLCD (Nghiên cứu MMAS, Hoa Kỳ).
-
- Tuổi khởi phát: Tăng dần theo tuổi (10% ở tuổi 40, 30% ở tuổi 70).
-
- Yếu tố nguy cơ: Béo phì, đái tháo đường, hút thuốc, lạm dụng rượu, stress mãn tính.
3. Nguyên Nhân và Cơ Chế Bệnh Sinh
3.1. Nguyên Nhân Thể Chất
-
- Mạch máu: Xơ vữa động mạch, tăng huyết áp → Giảm lưu lượng máu đến dương vật.
-
- Thần kinh: Đái tháo đường, đa xơ cứng, tổn thương tủy sống → Rối loạn dẫn truyền tín hiệu cương.
-
- Nội tiết: Suy giảm testosterone, cường giáp, suy tuyến yên.
-
- Cấu trúc dương vật: Bệnh Peyronie, chấn thương vùng chậu.
3.2. Nguyên Nhân Tâm Lý
-
- Trầm cảm, lo âu, stress công việc.
-
- Sang chấn tình dục, mâu thuẫn trong mối quan hệ.
3.3. Nguyên Nhân Hỗn Hợp
- Kết hợp cả yếu tố thể chất và tâm lý (chiếm 40–50% trường hợp).
4. Triệu Chứng Lâm Sàng
-
- Triệu chứng chính:
-
+ Không đạt cương cứng khi kích thích.
-
+ Cương không đủ cứng để giao hợp.
-
+ Mất cương nhanh sau khi đạt.
-
-
- Triệu chứng đi kèm:
-
+ Giảm ham muốn tình dục.
-
+ Đau khi cương cứng (gợi ý bệnh Peyronie).
-
+ Rối loạn xuất tinh (xuất tinh sớm, chậm).
-
5. Chẩn Đoán
5.1. Khám Lâm Sàng
-
- Bệnh sử: Đánh giá thời gian, mức độ RLCD, tiền sử bệnh tim mạch, đái tháo đường.
-
- Thăm khám thực thể:
-
+ Kiểm tra dương vật (sẹo xơ, u cục).
-
+ Đánh giá thần kinh vùng chậu.
-
+ Đo huyết áp, BMI.
-
5.2. Cận Lâm Sàng
-
- Xét nghiệm máu:
-
+ Testosterone toàn phần (ngưỡng bình thường: 300–1000 ng/dL).
-
+ Đường huyết, lipid máu, chức năng gan thận.
-
-
- Siêu âm Doppler dương vật: Đo lưu lượng máu động mạch thể hang sau tiêm thuốc gây cương (PGE1).
-
- Đánh giá tâm lý: Bảng câu hỏi IIEF-5 (International Index of Erectile Function).
6. Điều Trị
6.1. Thay Đổi Lối Sống
-
- Giảm cân (nếu BMI ≥25).
-
- Tập thể dục đều đặn (150 phút/tuần).
-
- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.
6.2. Thuốc
-
- Ức chế PDE5
6.3. Phẫu thuật
-
- Phẫu thuật đặt thể hang nhân tạo: Chỉ định khi thất bại với các phương pháp khác.
6.4. Điều trị bằng sóng xung kích hội tụ cường độ thấp
- Điều trị bằng sóng xung kích cương độ thấp với ưu điểm là không xâm lấn, hiệu quả kết quả kéo dài nhiều năm
6.4. Liệu Pháp Tâm Lý
-
- Tư vấn cặp đôi, liệu pháp nhận thức hành vi (CBT).
7. Phòng Ngừa
-
- Kiểm soát các bệnh mạn tính (đái tháo đường, tăng huyết áp).
-
- Duy trì chế độ ăn Địa Trung Hải (giàu omega-3, chất xơ).
8. Tiên Lượng
-
70–80% đáp ứng tốt với thuốc ức chế PDE5.
-
Tiên lượng xấu nếu RLCD do tổn thương thần kinh hoặc mạch máu nặng.
9. Kết Luận
- RLCD là bệnh lý phổ biến, đa nguyên nhân, cần tiếp cận đa mô thức (thể chất + tâm lý). Việc phát hiện sớm và điều trị tích cực giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và hạnh phúc gia đình.
Tài Liệu Tham Khảo
-
NIH Consensus Conference on Impotence (1993).
-
Hatzimouratidis K, et al. (2016). EAU Guidelines on Erectile Dysfunction.
-
Mayo Clinic. Erectile Dysfunction: Diagnosis & Treatment (2023).
